İmtiyazlı hisse saçmalığı
Ülkenin kaynağa ihtiyacı olduğu bir dönemden geçiyoruz. Her kuruşa ihtiyaç var. Bir zamanlar fabrika veya şirket sahibi olanların likide ettiği değerlerin tekrar ekonomiye döndürülmesi gerekiyor. Sadece gayri menkul ile olmaz bu iş.
Ülkenin kaynağa ihtiyacı olduğu bir dönemden geçiyoruz. Her kuruşa ihtiyaç var. Bir zamanlar fabrika veya şirket sahibi olanların likide ettiği değerlerin tekrar ekonomiye döndürülmesi gerekiyor. Sadece gayri menkul ile olmaz bu iş.
Türkiye'nin güzide şirketleri BIST'te yeni yatırımcılarını bekliyor. Çünkü sadece fabrika kurmak değil yatırımcı olmak. Söz konusu fabrikalara, firmalara ortak olmak da yatırımcılık demek. Sanayi ve Ticaret konusunda ciddi tecrübe sahibi olan ama bugün rantiye olmuş insanların BIST sayesinde tekrar ekonomiye döndürülmesi için bir fırsat var. Ancak "imtiyazlı hisse" diye bir saçmalık da var. Bu sebeple mümkün olamıyor.
Türkiye'de "stratejik sektör" diye bir tarif karmaşası var. Tuvalet kağıdı üretenden Roket Lançeri üretene kadar herkes "stratejik". Şirket sahipleri "stratejik sektör" içinde yer aldığını idda ederek, hisselerini imtiyazlı hale getiriyor. Bir yatırımcı borsadan bir şirketin hisselerinin % 30'unu da alsa, söz konusu şirkette söz sahibi olamıyor. Neden ? Çünkü halka açılırken şirket sahibi uyanıklık yapmış ve "bendeki her hisse bosadaki hisselerin 10 tanesine eşit" demiş. Peki neden bunu yapıyor ?
Nedeni belli. Vatandaşın parasını alacak ama yönetimini hep elinde tutacak. Şirketin hisselerini satıyor, bedavadan kaynak buluyor sonra da istediği gibi at oynatıyor. Genel Kurullarda yüzlerce hissedar ayaklansa da önemli değil, oylar sayılıyor, yine son söz şirketin ana hissedarının oluyor. Bazı durumlarda ana hissedarın hisseleri neredeyse % 15-20'ye kadar düşmüş ama önemli değil. Onun hissesi "imtiyazlı". Ne temettü dağıtıyor ne de kötü yöneten profesyonelleri değiştiriyor. Ondan sonra "BIST'te sürekli dalgalanma var" deniyor. Temettü olmayan bir yerde herkes hisse hareketine odaklanır. Bu kadar basit.
Peki böyle bir mantık olur mu Dostlar ? Bu şekilde ülkeye yabancı yatırımcı da gelmez, yerli yatırımcı da parasını tekrar ekonomiye sokmaz. SPK'nın bir kurul kararıyla bu imtiyazlı hisse rezaletini bitirmesi gerekiyor.
İmtiyazlı hisse meraklısı şirketlere de şunu söylüyorum son olarak. "Madem ki yönetimde başkalarının sesini durmak istemiyorsunuz, o zaman halka arz yapmayın, gidin başka türlü kaynak bulun, vatandaşın parasını keyfi kararlarınızla çarçur etmeyin".
Sert oldu ama "imtiyaz"" meraklısı bir millet olmaya doğru giderken, sert fren gerekiyor bazen.
Prof. Dr. Emre Alkin
Emre Alkin